İlk Giren İlk Çıkar Depo Yapısı (FIFO) Nedir?

Lojistikte FIFO depo yapısı, her zaman yoğun merak uyandırır. FIFO yöntemi, genel bir ifade ile ilk giren ilk çıkar şeklinde tanımlanır. FIFO değerleme yöntemi, üretime verilecek olan ya da satılacak olan malların stoklara ilk önce giren mallar arasında yer alması gerektiği varsayımına dayanır. Bu yöntemde; stokta yer alan malların kullanılma sırası ilk önce alınan mallardan başlayıp sırası ile devam eder. Kısacası stoklara önce giren mallar, yine giriş sırasıyla stoktan çıkar.

FIFO; İngilizce dilinden geçme bir kelimedir. Açılımı ise First in First Out yani ilk giren ilk çıkar şeklindedir. FIFO terimi ise bu kelimelerin baş harflerinden meydana gelir.

FIFO yöntemi, depolarda sık sık tercih edilir. Bu yöntem ile özellikle bozulma ihtimali olan ya da son kullanma tarihi bulunan ürünlerin zamanın geldiğinde depodan çıkması sağlanır. Dolayısıyla son derece verimli ve faydalı bir yöntem olduğu söylenebilir. Ancak öncesinde bu yöntem hakkında kapsamlı şekilde bilgi edinmek gerekir.

FIFO Yöntemi Hangi Durumlarda Kullanılır?

Perakende ile imalat işletmelerinde en temel varlıklardan biri olarak bilinen envanter; hammadde, üretimdeki mal ve bitmiş ürünler de dahil olmak üzere, işletmelerin en önemli yönleri arasında yer alır. Bu sürecin hem etkili hem de verimli bir şekilde yönetilmemesi, söz konusu işletmenin çöküşüne dahi sebebiyet verebilir. Bunun nedeni ise envanterin, satılan malların maliyetini değerlendirip işletmenin kar oranını tespit etmek için kullanılmasıdır.

İlk giren ilk çıkar şeklinde bilinen FIFO tekniği; mağazadan söz konusu malların satışının ya da çıkışının elde mevcut olan en eski stoktan yapıldığı bir yöntemdir. Bozulabilir nitelikte kabul edilen malların söz konusu olduğu bir durumda, en erken stok ilk başta ele alınır. Bu, aslında en uygun yöntemdir. Dolayısıyla ürünlerin bozulabilirlik riskini de büyük oranda azaltır.

FIFO yönteminde envanter maliyetlerindeki enflasyonla beraber vergilendirilebilir gelir oranı da artış gösterebilir. Envanterin değiştirildiği ya da iade edildiği durumlarda ise maliyetlerin hesaplanması biraz daha zorlaşır. Ancak FIFO yöntemi, genel itibariyle son derece cazip bir tekniktir.

İlk Giren İlk Çıkar Depo Yapısı Kullanmanın Avantajları Nelerdir?

FIFO, son derece cazip bir yöntemdir. Eğer enflasyon döneminde işletmedeki maliyetler artıyorsa, önce satılan malların maliyetleri daha düşük olur. FIFO ile satışı yapılan ürünler daha yüksek oranda kar getirebilir. Ancak bu da şirketin daha yüksek oranda vergi ödemesine sebebiyet verebilir. Bunun yanı sıra satılmamış olan ürünlerin stok maliyeti de daha sonrasında satın alınan ürünler olduklarından dolayı daha yüksektir.

Deflasyon döneminde ise stokta mevcut durumda olan daha yeni ürünlerin değeri düşüş gösterir. Bu bağlamda da şirketin net karı ile ödediği vergi oranı da düşüş gösterir.

FIFO yönteminden faydalanan yararlanan markalar, stok yönetimini son derece kolay bir şekilde yapabilirler. Depolarda ilk giren ürün, ilk olarak satışa çıkar. Bu sayede stokta yer alan ürünler son derece kolay bir şekilde takip edilebilir. Şirketler, elinde eski ürünleri bulundurmaklarından bu ürünlerin listesini de tutmak fazla zor olmaz. Yeni ürünler stokta kaldığından dolayı bu ürünlerin maliyeti de daha güncel rakamlardan oluşur. Ancak satılmış olan ürünlerin maliyetlerinde ekstra bir dalgalanma meydana gelmez.

Hangi Sektörlerde FIFO Yönetimi Önemlidir?

FIFO yöntemi, işletmenin stoklara giren ürünlerin giriş sırasını takiben çıkmaya başlamasına dayalı bir değerleme tekniğidir. Stokta yer alan ürünlerin maliyeti, stoklara giriş tarihine ait güncel fiyatıyla belirlenmiş olur. Farklı zaman dilimlerinde stoklanmış olan aynı ürünlerin satış fiyatı; enflasyon, güncel kur ya da devalüasyon gibi faktörlere göre değişiklik gösterebilir. Ürünlerin maliyeti değişmeyeceğini için doğru şekilde stoktan çıkarıp vergilendirme sisteminden ve enflasyon zamanlarından faydalanma olanağı tanır.

FIFO yöntemi; maliyet muhasebesi açısından da son derece kolay bir şekilde yönetilebilir şartlar sunar. FIFO, sadece daha yüksek kar olanağı sunmaz. Aynı zamanda raf ömrü bulunan ürünlerin de son kullanma tarihi geçmeden çıkarılmasını sağlar. İlaç, kimya, gıda ya da bu gibi sektörlerde son kullanma tarihini takip etmek oldukça ciddi bir iş yükü ve maliyeti çıkmasına sebebiyet verebilir. Böyle durumlarda ise FIFO yöntemi ile eski tarihli ürünlere öncelik verilir. Bu da iş yükünü büyük oranda hafifletir. Böylece pazar payını her zaman sabit tutmayı sağlar. Aynı zamanda son kullanma tarihi yaklaşan ürünlerin de hemen önce satılması amacıyla kampanya veya indirim yapıp düşük kar ile satmak zorunda bırakmaz.

FIFO için Uygun Raf Sistemleri Nelerdir?

FIFO yöntemi için tercih edilebilecek farklı raf sistemleri vardır. Bu raf sistemleri ile FIFO yöntemini başarılı şekilde uygulamak mümkün hale gelir. Kayar raf sistemi de bunlardan biridir. Kayar raf sistemi; istiflenmiş olan paletli ürünlerin ters yönden yüklenerek yine ters yönden boşaltılıp fiziki açıdan yer çekimi kanununu kullanan ve bu süreçte enerji ihtiyacı duymayan bir sistemidir.

Paletlerin üzerinde bulunan eğim ile boşaltma yönünde doğrudan kayması adına makara sistemli kanallar tercih edilir. Kayar raf sistemi, stoklama aracılığıyla sevkiyata hazırlamak adına kullanılır. Stok ömrünün kısa olduğu ve çabuk bozulabilecek ürünlerin kontrolünün hem pratik hem de kolay şekilde yapılabilmesine olanak tanır. Raf makarnaları ise yapısı gereği değişik malzeme cinsine göre uyarlanabilecek özelliğe sahiptir. Siz de bu yöntemden faydalanabilirsiniz.